معرفی هلیله زرد و خواص درمانی آن

نام علمی:

Terminalia citrine Roxb. و نام انگلیسی میوه‌ی آن (هلیله زرد) Yellow myrobalan می‌باشد. نام‌های دیگر آن در کتب طب سنتی و به عربی هلیله زرد و اهلیج اصفر نامیده شده است.

تیره گیاه:

بادام هندی Combretaceae

نوع گیاه:

درخت

مشخصات ظاهری درخت:

درختی است به ارتفاع حدود 20 متر و برگ‌های آن متناوب و بیضوی کشیده و بعضی دایره‌ای با قاعده‌ی قلبی می‌باشند. گل‌های آن نر و ماده و به رنگ زرد یا سفید کثیف با بوی نامطبوع و میوه‌اش (هلیله زرد) تخم مرغی شکل، زرد رنگ و تازه آن به ابعاد یک زردآلو می‌باشد و خشک شده آن مانند زردآلوی خشک شده است که یک هسته در آن قرار دارد.  

طبیعت هلیله زرد:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن سرد و خشک می‌باشد.

رویش جغرافیایی:

در ارتفاعات 1500 متری از سطح دریا روی تپه‌های خشک داخل جنگل‌های پهن برگ کشور هند می‌روید.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در میوه (هلیله زرد):

تانن، اسید کبولیک، مواد رزینی، مواد پروتئینی و مواد قندی در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

میوه (هلیله زرد)

نحوه مصرف:

موقع استفاده کردن از هلیله زرد باید آن را شکست، هسته‌ی آن را دور انداخت و پوست و گوشت خشک شده آن قابل استفاده می‌باشد. پوست و گوشت خشک شده آن را به صورت دم کرده، نیم‌کوب شده و یا خیسانده در آب جوش استفاده می‌کنند.

خواص درمانی:

تقویت کننده معده و مفید برای صرع صفراوی، مقوی مغز و قوای فکری و تصفیه کننده خون می‌باشد. در ضمن برای تب ناشی از صفرا، سرگیجه، یرقان، کهیر، آبسه، دمل، بواسیر خونی و جوش‌های صفراوی نیز مفید است. از نظر خواص درمانی تقریباً با هلیله کابلی نسبتاً شباهت دارد.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.